Các chất gây rối loạn nội tiết
Bạn có biết rằng có một số hóa chất nhất định đã được tìm thấy trong các sản phẩm hàng ngày, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn không? Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tìm hiểu thêm về chất gây rối loạn nội tiết hoặc các hóa chất có thể can thiệp vào hormone của bạn. Sau đây là những điều bạn cần biết về sự gián đoạn nội tiết và cách nó có thể ảnh hưởng đến cơ thể bạn.
Chất gây rối loạn nội tiết là gì?
Chất phá vỡ nội tiết (EDC) là một chất hoặc hỗn hợp được tạo ra bên ngoài cơ thể làm thay đổi chức năng của hệ thống nội tiết. Hệ thống nội tiết của bạn hoạt động cùng với các hệ thống khác trong cơ thể để giúp chúng hoạt động và phát triển theo cách bình thường, khỏe mạnh trong suốt cuộc đời. Chúng bao gồm các tuyến và cơ quan tạo ra, lưu trữ và giải phóng hormone.
Chất gây rối loạn nội tiết (EDC) can thiệp vào hệ thống nội tiết và các chức năng bình thường của nội tiết. Chúng có thể khiến cho cơ thể bắt đầu các quá trình vào sai thời điểm hoặc gây ra những thay đổi không thể sửa chữa bên trong cơ thể. Chất phá vỡ nội tiết có thể gây ra một số tác hại, chẳng hạn như:
- Tăng hoặc giảm sản xuất một số hormone nhất định trong cơ thể.
- Mô phỏng các hormone tự nhiên của cơ thể.
- Can thiệp vào tín hiệu hormone.
- Biến một loại hormone thành một loại hormone khác.
- Tích tụ trong các cơ quan tạo ra hormone.
- Báo hiệu một số tế bào chết sớm.
- Liên kết với các hormone thiết yếu bên trong cơ thể.
- Cạnh tranh với các chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể cần để hoạt động.
Chất gây rối loạn nội tiết can thiệp vào chức năng hormone tự nhiên ở cả động vật và con người. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng EDC có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và gây ra dị tật phát triển. Chúng cũng có thể ảnh hưởng đến các hệ thống khác trong cơ thể, như hệ thần kinh và hệ miễn dịch, và các chức năng mà cơ thể cần thực hiện để duy trì sức khỏe.
Chất gây rối loạn nội tiết có thể cạnh tranh với các chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể cần để hoạt động.
Chất gây rối loạn nội tiết được tìm thấy ở đâu?
Điều đáng sợ về chất gây rối loạn nội tiết là chúng có thể được tìm thấy trong rất nhiều sản phẩm hàng ngày mà bạn có thể có trong nhà. Bạn có thể tiếp xúc với các hóa chất này theo nhiều cách, bao gồm cả qua không khí bạn hít thở và nước bạn uống. Bạn cũng có thể hấp thụ EDC thông qua tiếp xúc với da khi bạn chạm vào hoặc sử dụng một số sản phẩm nhất định.
Hiện nay, chúng ta biết rằng có gần 85.000 hóa chất do con người tạo ra trên thế giới và chỉ có 1% trong số đó được nghiên cứu về tính an toàn. Con người tiếp xúc với nhiều loại hóa chất này mỗi ngày. Người ta tin rằng hơn 1.000 trong số các hóa chất này có đặc tính gây rối loạn nội tiết và có thể được phân loại là EDC.
Ví dụ về chất phá vỡ nội tiết. Một số chất phá vỡ nội tiết phổ biến có thể được tìm thấy xung quanh nhà bạn. Bao gồm:
- Bisphenol A (BPA): Một loại hóa chất được sử dụng để sản xuất nhựa polycarbonate và nhựa trong các sản phẩm nhựa. BPA có thể có trong các vật dụng như hộp đựng thực phẩm hoặc hộp đựng thực phẩm đóng hộp. Tác động của chất gây rối loạn nội tiết này bao gồm: Dậy thì sớm, béo phì, ung thư và bệnh tim.
- Phthalates: Hóa chất làm cho sản phẩm nhựa dẻo hơn. Chúng có thể được tìm thấy trong bao bì thực phẩm, đồ chơi, mỹ phẩm, nước hoa và thậm chí cả thiết bị y tế.
- Chất chống cháy brom hóa (BFR): Hóa chất làm giảm khả năng bắt lửa. Những hóa chất này được biết là ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ em. BFR được sử dụng trong vật liệu để làm quần áo, nệm và đồ nội thất.
- Thuốc trừ sâu: Đáng chú ý nhất là atrazine và glyphosate. Những loại thuốc trừ sâu này nguy hiểm cho thực vật, động vật và con người, và đã được chứng minh rằng ếch đực tiếp xúc với những hóa chất này thực sự có thể bị thiến hóa học. Ở người, thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ có liên quan đến béo phì, rối loạn hành vi và rối loạn nhận thức. Atrazine được biết là ảnh hưởng đến vùng dưới đồi và tuyến yên.
- PFA: Nhóm hóa chất được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp, như lớp phủ chảo chống dính và bọt chữa cháy.
- Triclosan: Một chất gây rối loạn nội tiết có trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân, bao gồm xà phòng lỏng và sữa tắm.
Chất gây rối loạn nội tiết có thể xuất hiện ở xung quanh bạn.
Ảnh hưởng đến các vấn đề sức khỏe
Mặc dù không có triệu chứng rối loạn nội tiết cụ thể nào, nhưng có nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau có liên quan đến EDC, ngay cả ở lượng nhỏ. Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia (NIEHS) đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện ra rằng, việc tiếp xúc với chất gây rối loạn nội tiết có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả trẻ em đang lớn và người lớn.
Tuy rằng nghiên cứu về chất gây rối loạn nội tiết vẫn đang được tiến hành, nhưng một số tác động có thể xảy ra đối với khả năng sinh sản đã được ghi nhận. Các nghiên cứu cho thấy EDC có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Người ta cho rằng nồng độ cao của các hóa chất này có thể gây suy giảm khả năng sinh sản ở nữ giới hoặc tăng nguy cơ sảy thai. Mặc dù còn gây tranh cãi, một số nghiên cứu cho thấy chất gây rối loạn nội tiết có thể gây ra nguy cơ lạc nội mặc tử cung cao hơn ở phụ nữ.
Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia (NIEHS) cũng đã lưu ý trong các nghiên cứu rằng, EDC có tác động đến trẻ em khi chúng phát triển, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn nữa. Một số phát hiện cho thấy việc tiếp xúc với một số phthalate có thể làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn thiếu chú ý/tăng động (ADHD) và hành vi. Nồng độ PFA cao có liên quan đến phản ứng miễn dịch thấp hơn khi trẻ em được tiêm vắc-xin. Như đã đề cập, một số chất gây rối loạn nội tiết có thể gây dậy thì sớm, bao gồm phát triển vòng 1 sớm ở trẻ em gái và phát triển vú bất thường ở trẻ em trai.
Có nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau có liên quan đến chất gây rối loạn nội tiết.
Tránh các chất gây rối loạn nội tiết
Vì chất gây rối loạn nội tiết có ở khắp mọi nơi xung quanh chúng ta, nên rất khó để tránh hoàn toàn chúng. Nhưng có những bước bạn có thể thực hiện để giảm thiểu sự tiếp xúc hoặc loại bỏ một số sản phẩm có chứa chúng khỏi nhà bạn.
Nhiều sản phẩm xung quanh nhà bạn có chứa EDC, bao gồm quần áo, đồ nội thất và đồ điện tử..., đã được chứng minh rằng các hóa chất có thể thoát ra khỏi các sản phẩm này và lắng đọng cùng với bụi trong nhà. Việc phủi bụi, hút bụi hoặc vệ sinh thường xuyên có thể giúp loại bỏ các hóa chất này.
Cố gắng tránh đồ nhựa khi có thể. Thay hộp đựng thực phẩm bằng nhựa thành chất liệu thủy tinh hoặc thép không gỉ. Nếu bạn không thể tránh hộp đựng thực phẩm bằng nhựa, đừng cho thực phẩm vào lò vi sóng. Thay vào đó, hãy đặt thực phẩm của bạn lên đĩa gốm trước khi hâm nóng.
Khi nói đến thực phẩm nói chung, hãy chọn thực phẩm hữu cơ, chưa qua chế biến là tốt nhất để tránh thuốc trừ sâu hoặc hóa chất có hại. Hãy nhớ rằng mặc dù thực phẩm đóng hộp rất tiện lợi, nhưng hóa chất trong hầu hết các loại hộp thì không.
Một trong những điều đơn giản nhất bạn có thể làm để tránh tiếp xúc quá nhiều với EDC chính là rửa tay thường xuyên. Xà phòng kháng khuẩn hoặc có mùi thơm thường có chứa hóa chất, vì vậy hãy chọn xà phòng tự nhiên khi có thể. Rửa tay vào những thời điểm quan trọng, đặc biệt là trước khi chạm vào thực phẩm, điều này có thể giúp loại bỏ các hóa chất tiềm ẩn có trên trên da bạn.
Rửa tay thường xuyên là một trong những cách đơn giản nhất để loại bỏ chất gây rối loạn nội tiết.