Suy giảm nội tiết tố nữ và nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa ở phụ nữ trung niên

Nội tiết tố nữ, đặc biệt là estrogen và progesterone giữ vai trò quan trọng trong việc điều hòa kinh nguyệt, duy trì khả năng sinh sản, bảo vệ sức khỏe tim mạch, xương khớp và cả làn da. Khi phụ nữ bước vào tuổi trung niên (sau 40 tuổi), lượng nội tiết tố này bắt đầu suy giảm tự nhiên, dẫn đến nhiều biến đổi trong cơ thể. Một trong những hệ lụy phổ biến nhất chính là nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa.

Vì sao thiếu hụt nội tiết tố nữ gây nguy cơ viêm nhiễm?

Suy giảm nội tiết tố nữ (estrogen) gây khô âm đạo, giảm tiết dịch nhờn và thay đổi pH âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển và gây viêm nhiễm phụ khoa. Tình trạng này cũng làm giảm khả năng bảo vệ tự nhiên của âm đạo, tăng nguy cơ viêm nhiễm, đặc biệt là viêm âm đạo và tăng nguy cơ các bệnh lý phụ khoa khác. Cụ thể như:

• Giảm tiết dịch nhờn và độ ẩm âm đạo: Estrogen giúp duy trì độ ẩm và dịch nhờn cho âm đạo. Khi estrogen suy giảm, âm đạo sẽ khô hạn, gây đau rát, khó chịu. 
• Thay đổi pH âm đạo: Estrogen thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi (lactobacilli) sản xuất acid lactic, duy trì môi trường axit nhẹ (pH 3,8 - 4,5). Khi thiếu estrogen, môi trường này bị ảnh hưởng, trở nên trung tính hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm có hại phát triển. 
• Suy giảm khả năng bảo vệ tự nhiên: Môi trường axit của âm đạo là hàng rào bảo vệ tự nhiên chống lại nhiễm trùng. Khi pH bị thay đổi, hàng rào này suy yếu, vi khuẩn có hại dễ dàng tấn công. 
• Teo âm đạo: Thiếu hụt estrogen kéo dài có thể dẫn đến tình trạng teo âm đạo, làm môi trường âm đạo khô, pH thay đổi, càng tạo điều kiện cho viêm nhiễm nặng nề hơn. 

Triệu chứng thường gặp

• Khí hư ra nhiều, có mùi bất thường, màu vàng hoặc xanh.
• Ngứa rát vùng kín, đặc biệt khi đi tiểu hoặc quan hệ.
• Đau khi quan hệ, giảm ham muốn.
• Thường xuyên viêm tái phát dù đã điều trị.

Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt vợ chồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng lên tử cung, buồng trứng nếu không điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa và xử lý

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tăng cường rau xanh, trái cây, các loại hạt giàu phytoestrogen (mầm đậu nành, hạt lanh…) để hỗ trợ cân bằng hormone tự nhiên.
• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Không thụt rửa sâu, lựa chọn dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, giữ vùng kín khô thoáng.
• Sinh hoạt điều độ: Ngủ đủ giấc, tránh stress, duy trì quan hệ tình dục an toàn để cân bằng nội tiết và giữ hệ vi sinh ổn định.
• Khám phụ khoa định kỳ: Thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phù hợp, đặc biệt là khi bước vào giai đoạn mãn kinh. Ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa.
• Tham khảo các giải pháp cân bằng nội tiết: Bổ sung nội tiết tố bằng thực phẩm chức năng, thảo dược hoặc liệu pháp hormone (theo chỉ định bác sĩ).

Khám phụ khoa định kỳ để sớm nhận biết các bệnh lý cũng như tình trạng nội tiết tố.

Kết luận

Suy giảm nội tiết tố nữ là một quá trình tự nhiên khi bước vào tuổi trung niên. Tuy nhiên, nó lại kéo theo nhiều hệ lụy, trong đó đáng lo ngại nhất là viêm nhiễm phụ khoa tái phát, kéo dài. Chủ động cân bằng nội tiết tố, kết hợp thói quen sống lành mạnh và khám phụ khoa định kỳ sẽ giúp phụ nữ trung niên bảo vệ sức khỏe, duy trì hạnh phúc và sự tự tin.